مولانا عبدالحمید در مراسم نماز جمعه زاهدان:
جامعهای که در آن «امانتداری» نباشد از هم میپاشد
شیخالاسلام مولانا عبدالحمید در مراسم نماز جمعه زاهدان (7 دیماه 1403)، «حفاظت از دین و مال و جان» و همچنین «واگذاری مسئولیتها به افراد شایسته» را از مصادیق بارز «امانتداری» برشمردند و تصریح کردند: امانتداری، شیرازۀ یک جامعه است و جامعهای که در آن «امانتداری» رعایت نشود از هم میپاشد و نابود میشود.
خیانت در امانت بر خلاف دیانت و اخلاق است
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دفتر امامجمعۀ اهل سنت زاهدان، شیخالاسلام مولانا عبدالحمید، پس از تلاوت آیۀ «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَىٰ أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ ۚ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُمْ بِهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ سَمِيعًا بَصِيرًا» [نساء: 58] اظهار داشتند: خداوند متعال در قرآن به ما دستور داده است که امانتدار باشید و امانت را به اهلش بسپارید و وقتی بین مردم قضاوت و فیصله میکنید عدالت را رعایت کنید. «ایمان» و «امانت» از یک مصدر هستند؛ معلوم میشود هماناندازه که ایمان بزرگ و مهم است، امانتداری هم از لحاظ اخلاقی مهم و بزرگ است. اگر امانتداری نباشد، ایمان نیست.
ایشان اضافه کردند: در حدیث آمده است: «لا إیمان لمن لا أمانة له و لا دین لمن لا عهد له» کسی که امانتدار نیست، ایمان ندارد و کسی که به عهد و پیمان پایبند نیست، دین ندارد. متاسفانه امروزه امانتها در جامعه ضایع میشوند و این بر اثر ضعف ایمان است. امروز مردم عهد و قراردادها را میشکنند چون دین نیست. دین ما را به رعایت معاهدهها و قراردادها دستور میدهد. خداوند متعال میفرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ» [مائده: 1] ای مؤمنان! به عهد و قراردادها وفا کنید. لذا این بر خلاف دیانت است که انسان وقتی قرارداد به نفعش باشد ادامه بدهد اما وقتی به ضررش باشد آن را زیر پا بگذارد.
امانتداری نشانۀ ایمان است
امامجمعه زاهدان خاطرنشان ساختند: اموال چه شخصی و چه عمومی وقتی در دست کسی باشند، امانت هستند و باید از آنها محافظت کند. مال مدرسه و مسجد و مکتب دینی و آموزشوپرورش و دانشگاه و سازمان و بیتالمال و… همه امانت و مال عموم مردماند؛ رعایت این امانت خیلی مهم و حیاتی است.
ایشان افزودند: مولانا عبدالعزیز رحمهالله [بانی دارالعلوم مکی زاهدان] نسبت به رعایت امانت در مال مدرسه و مسجد حساس بود. گاهی در پاسی از شب زنگ میزد که مال مدرسه به دست من رسیده و آن را همین امشب تحویل بگیرید. مال مدرسه وقتی در خانهشان بود اضطراب پیدا میکرد. این امانتداری نشانۀ ایمان است. شخص وقتی ایمان داشته باشد به امانت اهمیت قائل میشود.
«دین» امانت الهی است؛ باید از آن محافظت کرد
مولانا عبدالحمید اظهار داشتند: قرآن عظیمالشأن، سیرت پیامبر، نماز و روزه و تمام احکام و دستورات دین «امانت» هستند. خداوند متعال میفرماید: «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَنْ يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنْسَانُ ۖ إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا» [احزاب: 72]. ما امانت را به آسمانها و زمین و کوهها عرضه کردیم، آنها ناتوانی و عجز خود را از تحمل این امانت به بارگاه الله تعالی اعلام کردند و انسان که استعداد و شایستگی داشت، آن را قبول کرد.
ایشان در ادامه افزودند: کل دین امانت است و ما باید از آن حفاظت و حراست کنیم. باید تلاش و برنامهریزی کنیم که دین بعد از ما در جامعه و نسل ما ادامه پیدا کند و مردم دین را ضایع نکنند.
استفاده از اعضای بدن و مال و سرمایه در راه گناه «خیانت در امانت» است
خطیب جمعۀ زاهدان اظهار داشتند: حفاظت از اعضای بدن نیز در «امانتداری» داخل است، زیرا الله تعالی دست و پا و گوش و زبان و فکر و قلب و همۀ این اعضا را در اختیار ما گذاشته است. همۀ اینها مال الله و الله ما را با اینها آزمایش کرده است تا بهوسیلۀ آنها به مردم و به خدا خیانت نکنیم. چشم امانت پروردگار است؛ نباید با آن ناموس و مال مردم را به بدی نگاه کنیم. با زبان که امانت خداست دروغ نگوییم و تهمت نزنیم. زبان را در راستای منافع خودمان و منافع جهانیان و در جهت خیر بهکار ببریم و سخن نادرست و گناه بر زبان نیاوریم.
ایشان ادامه دادند: اگر انسان مال و سرمایهای را که خدا به او داده در راه گناه خرج کند این «خیانت در امانت» است. الله تعالی مال را به ما نداده که با آن مشروب و مواد مخدر بخریم و رشوه بدهیم و ظلم کنیم و با آن به کسی ضرری برسانیم و از آن برای قتل و کتک مردم استفاده کنیم؛ این ضایعکردن امانت و ناشاکری مال است.
واگذاری مسئولیتها به افراد ناتوان و نااهل «ضایعکردن امانت» است
مولانا عبدالحمید در ادامۀ سخنانشان «واگذاری کار به اهل» را از مصادیق امانتداری برشمردند و گفتند: خداوند متعال میفرماید: «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَىٰ أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُمْ بِه إِنَّ اللَّهَ كَانَ سَمِيعًا بَصِيرًا» [نساء: 58] امانت باید به اهلش سپرده شود. روزی رسول اکرم صلیاللهعلیهوسلم در جمع صحابه صحبت میکردند، یکی پرسید: ای رسول خدا! قیامت کی برپا میشود؟ آنحضرت فرمودند: قیامت زمانی برپا میشود که امانت ضایع شود. آن شخص یا شخص دیگری پرسید: امانت چگونه ضایع میشود؟ رسول خدا فرمودند: وقتی کار به نااهل سپرده شود، قیامت برپا میشود.
ایشان اظهار داشتند: امانت معنای بسیار وسیع و فراگیری دارد و ضایعشدن امانت چیزی جامعتر، فراگیرتر و کاملتر از ضایعکردن مال است. وقتی مسئولیتها به افراد ناتوان و نااهل سپرده میشوند و مردم با رشوه و رابطه و سفارش و واسطهگری پست میگیرند، امانت ضایع شده است. این نوع تضییع امانت برای جامعه بسیار خطرناک است. لذا کسانی که مردم به آنها رأی و مسئولیتی میدهند باید کار را به اهل بسپارند.
مولانا عبدالحمید گفتند: دلیل بسیاری از شکستهای دنیا آن است که امانتداری رعایت نمیشود. ما باید امانتدار خدا و مردم باشیم و امانتدار زندگی کنیم؛ این بهترین زندگی است.
وقتی قضاوت میکنید، عادلانه قضاوت کنید/ اجرای عدالت، امنیت و آرامش جهان را تضمین میکند
امامجمعه زاهدان «عدالت در قضاوت» را نیز از دیگر مصادیق «امانتداری» عنوان کردند و گفتند: الله تعالی به مسلمانان دستور داده است که وقتی بین عموم مردم، اعم از مسلمان و غیرمسلمان، قضاوت میکنید عادلانه قضاوت کنید و بهخاطر روابط خویشاوندی و سایر ملاحظات، عدالت را زیر پا نگذارید. جهان با پلیس و قدرت نظامی امن نمیشود، بلکه اجرای عدالت است که امنیت جهان را تنظیم و تضمین میکند و در دنیا آرامش میآورد.
ایشان در ادامه به واقعۀ ملاقات هرمزان، فرستادۀ امپراطوری فارس، با حضرت عمر رضیاللهعنه اشاره کردند و گفتند: وقتی هرمزان با حضرت عمر رضیاللهعنه در دوران خلافت ایشان دیدار کرد، مشاهده کرد که حضرت عمر بدون هیچ نگهبان و محافظی زیر سایۀ درختی استراحت میکند. هرمزان با مشاهدۀ این صحنه، اعتراف کرد که این نتیجۀ عدالت حضرت عمر است که اینگونه احساس امنیت میکند.
امانتداری شیرازۀ جامعه است؛ جامعهای که در آن امانتداری نباشد از هم میپاشد
خطیب جمعه زاهدان در پایان این بخش از سخنانشان خاطرنشان کردند: ضایعکردن امانت نشان پایان دنیا و برپایی قیامت است. دنیا و انسانی که در آن امانت نباشد، هیچ خیری در آن نیست.
ایشان تاکید کردند: امانتداری شیرازۀ جامعه است. وقتی در یک جامعه امانتداری نباشد، کل سیستم و نظام بشری از هم میپاشد و ادامۀ زندگی برای مردم مشکل میشود.
تمام ملتها و دولتها باید دلایل شکستها و ناکامیهای خود را «آسیبشناسی» کنند
شیخالاسلام مولانا عبدالحمید در بخش دیگری از سخنانشان در مراسم نماز جمعه زاهدان، اتفاقات و مشکلات موجود در ایران و سایر نقاط دنیا را «معلول» دانستند و بر لزوم «آسیبشناسی» این مشکلات تاکید کردند و گفتند: در طول تاریخ این شیوه رایج بوده که ملتها همواره شکستها و ناکامیهای خودشان را «آسیبشناسی» میکردند و شکست خودشان را به گردن دیگران نمیانداختند.
ایشان افزودند: در صدر اسلام نیز صحابه وقتی در غزوۀ احد شکست خوردند و دلایل این شکست را جویا شدند، قرآن مجید شکست مسلمانان در این جنگ را آسیبشناسی کرد و فرمود: «أَوَلَمَّا أَصَابَتْكُمْ مُصِيبَةٌ قَدْ أَصَبْتُمْ مِثْلَيْهَا قُلْتُمْ أَنَّى هَذَا قُلْ هُوَ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِكُمْ» [آل عمران: 165] دلیل این شکست، عملکرد گروهی از خودِ صحابه بود که به دستور پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم که از آنها خواسته بود بر یک تپۀ استراتژیک مستقر شوند و تحت هیچ شرایطی آن را رها نکنند که خطر نفوذ دشمن از پشت لشکر مسلمانان وجود دارد، عمل نکردند.
امامجمعه زاهدان تصریح کردند: تمام اتفاقاتی که امروز در دنیا رخ میدهند «معلول» هستند و دنیا باید «علت» این اتفاقات را بررسی کرده و آن را «آسیبشناسی» کند. تمام دولتها و سازمانها باید علت مشکلات و شکستها را بررسی و آسیبشناسی کنند.
کشور با «بحران بیسابقه و شدید اقتصادی» مواجه است؛ این موضوع باید «آسیبشناسی» شود
مولانا عبدالحمید گفتند: مسائل و مشکلات داخلی کشور نیز باید آسیبشناسی شوند. اکنون اقتصاد کشور رها شده و کشور با بحران شدید اقتصادی مواجه است و این مشکل از کنترل خارج شده است، درحالیکه مشکلات اقتصادی کنونی در تاریخ کشور بیسابقه بوده و شدیدترین فشارها را بر مردم وارد میکند.
ایشان تاکید کردند: مشکلات اقتصادی و سایر مشکلات و مسائلی که کشور و مردم با آنها گرفتار هستند باید بررسی و آسیبشناسی شوند که علت اصلی این مشکلات و تهدیدهایی که امروزه متوجه کشور است، از کجاست.
ایشان افزودند: جریاناتی که در سوریه و سایر نقاط اتفاق افتادند نیز باید آسیبشناسی شوند. تا زمانی که مسائل و مشکلات بهصورت بیطرفانه آسیبشناسی نشوند در آینده ما با مشکلات بیشتری مواجه خواهیم شد.
ملت فلسطین مشکلات خود را «آسیبشناسی» کند
امامجمعه زاهدان در ادامۀ سخنانشان بر لزوم «آسیبشناسی» مشکلات ملت فلسطین نیز تاکید کردند و گفتند: ملت فلسطین در طول تاریخ مظلوم واقع شده و به حق و حقوق خود نرسیده است. این موضوع نیز باید توسط خودِ فلسطینیها آسیبشناسی شود و نقاط ضعف و کمبودها مورد بررسی قرار گیرند.
ایشان تصریح کردند: توصیۀ دلسوزانه و خیرخواهانۀ بنده به جنبش حماس آن است که مشکلات بیسابقۀ اخیری که در غزه پیش آمدند و زنان و کودکان قتلعام شدند، (ازجمله جریان حملۀ هفتم اکتبر) را آسیبشناسی کند که چه مسائلی منجر به این اتفاقات شدند.
مولانا عبدالحمید خاطرنشان ساختند: ما و همۀ مردم دنیا میدانیم و مطمئن هستیم که مردم فلسطین مظلوم هستند، اما توصیۀ ما به ملت مظلوم فلسطین آن است که شما در حق هیچکسی زیادهروی و ظلم نکنید. شما مردم فلسطین حق دفاع از خود و مبارزه برای آزادی سرزمینهای اشغالشده و داشتن یک دولت مستقل و حاکمیت بر سرنوشت خودتان را دارید، اما حق ظلم بر دیگران را ندارید و باید مواظب باشید که جایی از شما ظلمی سر نزند.
ایشان افزودند: تمام حکومتها و دولتها در دنیا که متحمل ضربهای شدهاند باید آسیبشناسی کنند و اعلام کنند که از کجا ضربه خوردهاند. اقرار به اشتباه و خطا نشانۀ شجاعت و ظرفیت یک انسان است.
ظالم باید از عواقب کارش بترسد
امامجمعه زاهدان در پایان سخنانشان در مراسم نماز جمعه زاهدان، نسبت به عواقب «ظلم» هشدار دادند و گفتند: الله تعالی میفرماید: «وَلَا تَحْسَبَنَّ ٱللَّهَ غَٰفِلًا عَمَّا يَعْمَلُ ٱلظَّلِمُونَ». این آیه هشداری است برای تمام ظالمان دنیا. کسانی که مرتکب ظلم میشوند و زندگی مردم را تارومار میکنند گمان نکنند کسی نیست از آنها بپرسد، بلکه الله تعالی صد در صد ظالم را مؤاخذه و به شدت مجازات میکند.
ایشان تصریح کردند: ظالم باید از عواقب کارش بترسد و بداند که ظلم نتیجه و عاقبت خوبی ندارد. هر کسی که مرتکب ظلم بشود الله تعالی در همین دنیا او را مؤاخذه و مجازات میکند. اسرائیل که امروز بر ملت مظلوم فلسطین ظلم میکند گمان نکند که از مؤاخذۀ الله تعالی در امان است. امیدواریم سرزمینهای اشغالشده به ملت فلسطین بازگردانده شوند و مردم فلسطین به استقلال برسند و بر سرنوشت خودشان حاکم شوند.
