شیخالاسلام مولانا عبدالحمید در مراسم نماز جمعه زاهدان (۲۳ تیرماه ۱۴۰۲)، به بیان فضایل و جایگاه صحابه پرداختند و همگان را به حفظ حرمت صحابه و اهلبیت و اتباع از سیرۀ آنها توصیه و تأکید کردند.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دفتر امامجمعه اهلسنت زاهدان، شیخالاسلام مولانا عبدالحمید پس از تلاوت آیۀ صد سوره مبارکه توبه، اظهار داشتند: ذوالحجه از ماههای حج و جزو ماههای تاریخی است که بسیاری از انسانهای تاریخی در این ماه به دنیا آمدهاند و یا بسیاری از انسانهای مهم و تاریخی در این ایام رحلت کردهاند. یکی از این انسانها حضرت عثمان رضیاللهعنه است. حضرت عمر رضیاللهعنه نیز در همین ایام ضربه خوردند و در اول ماه محرم به شهادت رسیدند. قیام امام حسین رضیاللهعنه نیز در همین ایام بود.
ایشان در ادامه به جایگاه رفیع صحابه اشاره کردند و گفتند: تذکرۀ صحابه نه تنها برای مسلمانان بلکه برای همۀ انسانیت درس و تعلیم و حیاتی و مهم است. تمام یاران رسولالله جایگاه رفیعی دارند و در رتبه و مقام بین خود صحابه نیز تفاوت است. خداوند متعال صحابه را دستهبندی کرده و فرموده است: «وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسَانٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي تَحْتَهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ» [توبه: ۱۰۰] آنهایی که در اولین لحظات بسیار سخت به پیامبر ایمان آوردند با آنهایی که بعداً ایمان آوردند تفاوت دارند. سابقین اولین و بزرگان صحابه که در سختترین شرایط از حق و پیامبر حمایت کردند و در مقابل سختیها ایستادند، بالاترین مقام را دارند. بعد از سابقین اولین از مهاجرین و انصار، جایگاه کسانیست که به خوبی از آنها اتباع کنند.
مدیر دارالعلوم زاهدان اظهار داشتند: خداوند متعال که از دلها باخبر است در قرآن که واقعیتها را کامل روشن میکند رضایت خود را از صحابه اعلام کرده است و اتباع صحابه و انصار و مهاجرین را سبب نجات دانسته و به آنها مژدۀ بهشت داده است.
ایشان افزودند: بخشی از اهلبیت مثل حضرت علی و حضرت فاطمه زهرا رضیاللهعنهما هم درجۀ «صحابیت» دارند و هم جزو «اهلبیت» هستند و شامل وعدهها و فضایلی که برای صحابه و یا اهلبیت آمدهاند میشوند. آنها برای امت الگو هستند و اتباع از آنها مایۀ نجات است. باید در اخلاص و للهیت و عدالت و تقوا و خداترسی از آنها اتباع شود.
ایشان ادامه دادند: بشر جایزالخطا است. غیر از انبیا بقیه خطا میکنند. صحابه و اهلبیت نیز خطا میکنند و معصوم نیستند، البته این بزرگان اگر اشتباهی از آنها سر میزد به آن اعتراف میکردند و از گناه رجوع میکردند و بر آن اصرار نمیکردند.
حضرت عثمان در جانفشانی با مال و جان در تاریخ اسلام میدرخشد
مولانا عبدالحمید با اشاره به جایگاه حضرت عثمان در نگاه پیامبر و در میان صحابه ابراز داشتند: سال ششم هجری مشرکین مکه پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم و مسلمانان را که در حالت احرام و به قصد عمره به دروازه مکه رسیده بودند برای حج نگذاشتند. تکبر و تنگنظریشان سبب شد به پیامبر و صحابه اجازۀ حج ندهند. آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم حضرت عثمان را که انسان ملایمی بود و در بین مردم مکه جایگاه داشت و مورد اعتماد صحابه و آنحضرت بود به عنوان دیپلمات و مذاکرهکننده به مکه فرستادند. شایعه شد که حضرت عثمان دستگیر و شهید شده است. بازداشت و قتل دیپلمات در آن زمان نیز بر خلاف عرف و کار نادرستی بود. لذا آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم در حدیبیه بر تنۀ درختی تکیه دادند و بر استقامت در جنگ علیه مردم مکه از صحابه بیعت گرفتند. بیعت راهگشا شد؛ طرف مقابل آماده مذاکره شد. از سوی دیگر دستهای از مشرکین که قصد شبیخون علیه مسلمانان را داشتند دستگیر شدند و این هم مشرکین را وادار کرد به مذاکره تن دهند. مسلمانان اسیران خود را رها کردند و آنها حضرت عثمان را آزاد کردند.
ایشان افزودند: در بیعت رضوان آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم دست راست خود را بر دست چپشان گذاشتند و گفتند این بیعت از جانب عثمان است؛ یعنی ایشان در این بیعت همراه است. این بیانگر اعتماد بالای آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم به حضرت عثمان بود.
ایشان با اشاره به ارادت و ادب صحابه گفتند: باآنکه مردم مکه به حضرت عثمان پیشنهاد ادای عمره دادند اما ایشان در احرام ماند و بدون پیامبر عمره انجام نداد. حضرت عثمان در جانفشانی با مال و جان در تاریخ اسلام میدرخشد. ایشان در لحظات سخت از مال و جان خود گذشتند و در کنار آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم ماندند.
صحابه با بنای تمدن جدید به انسانیت خدمت کردند
امامجمعه زاهدان اظهار داشتند: حضرت عثمان و صحابه تمدن جدیدی بنا کردند و برای آزادی و انسانیت و بشریت تاریخ ساختند. آنها به دنیا توجه نکردند، از بیتالمال استفاده نکردند و فقیرانه و با دست خالی از دنیا رفتند. به حضرت رسول صلیاللهعلیهوسلم و به بشریت خدمت کردند و برای بشریت انصاف و عدالت و برابری و اندیشه صحیح و دید بسیار وسیع و نظر بلند به ارمغان آوردند.
ایشان خاطرنشان کردند: تمام صحابه شاگردان رسولالله صلیاللهعلیهوسلم و تربیتیافتگان مکتب نبوت هستند. هیچ مربی و مرشد و استادی در دنیا نگذشته و نمیآید که از پیامبر ماهرتر و توانمندتر در تربیت شاگرد باشد. ایشان شاگردانش را بسیار زیبا تربیت کرد. شاگردان نیز به تناسب استاد بهترین شایستگی را حاصل کردند و توانستند به جهانیان خدمت کنند.
مولانا عبدالحمید گفتند: بهترین روش این است که ما به مسلمانان صدر اسلام که پیامبر به آنها اعتماد داشتند اعتماد کنیم. الله تعالی میدانست که در دل صحابه اخلاص و للهیت و عشق خدا و فرمانبرداری از خدا و رسول است. الله میفرماید صحابه کسانی هستند که ادب و احترام خدا و رسول را رعایت میکنند و خدا دلهایشان را برای تقوا آزموده است؛ در دلهای آنها تقوا است. به صحابه وعده مغفرت و اجر عظیم داده شده است.
صحابه و اهلبیت مشترکات همۀ مسلمانان هستند
مدیر دارالعلوم زاهدان در پایان بخش اول سخنانشان گفتند: همیشه صحابه و اهل بیت را به خیر یاد کنید و محبتشان در دل شما باشد. با حسن و حسین رضیاللهعنهما که پیامبر آنها را بوسیدند و بوییدند و محبوب همۀ انسانهای آزاده و مسلمانان هستند، محبت کنید.
ایشان افزودند: صحابه و اهلبیت مشترکات همۀ مسلمانان هستند. هر کسی که پیامبر را قبول دارد باید به صحابه و اهلبیت نیز احترام بگذارند و با آنها محبت کنند و اگر با آنها محبت ندارند حداقل بهخاطر احترام به پیامبر به آنها حرمت قایل باشند. اگر خواستید در رابطه با صحابه تحقیق کنید دیدگاه خدا و خود آنحضرت را در قرآن و احادیث صحیح بخوانید.
ما با هرگونه جنگ و کشتار و خشونت مخالفیم
شیخالاسلام مولانا عبدالحمید در بخش دیگری از سخنانشان در مراسم نماز جمعه زاهدان، ضمن اعلام مخالفت شدید و صریح با هرگونه جنگ و کشتار و خشونت، «گفتمان» و «انتقاد سازنده» را مسیر و دیدگاه خودشان عنوان کردند و گفتند: در هفتهای که گذشت حادثۀ تلخ و ناگوار حمله به کلانتری 16 زاهدان پیش آمد. این حمله بر همۀ ما سخت گذشت، چراکه خشونت جواب نداده و قتل و کشتار در هر قالبی که باشد ضایعات است و آثار سوء و بدی دارد. لذا ما حمله به کلانتری 16 را با شدت تمام محکوم میکنیم.
ایشان تاکید کردند: کسانی که با ما زندگی میکنند یا نسبت به ما شناخت دارند میدانند که روحیۀ ما و مردم ما با کشتار و قتل و راهبندانی و راهزنی نیست و با این اقدامات مخالفیم. ما اهل گفتوگو و گفتمان هستیم. شیوۀ ملتهای توسعهیافته و بافرهنگ همین است که مسیر حل مشکلات را در گفتوگو و انتقاد سازنده و نشست و مذاکره میدانند. به همین دلیل در اتفاقی که در جمعه خونین پیش آمد و اتفاق بسیار سنگینی هم بود، تمام تلاش ما بر این بود که خونریزی بیشتر نشود و کسی از این حادثه در راستای ناامنکردن زاهدان و استان سوءاستفاده نکند، لذا از همان لحظات اول که صدای تیراندازی به گوش میرسید مصاحبه دادیم و به مردم توصیه کردیم که آرامش خودشان را حفظ کنند و این روش را همه ستودند و از آن اظهار رضایت کردند و امیدواریم که این اقدام مورد رضایت پروردگار هم قرار گرفته است. ما گفتیم که این موضوع از طریق قانونی شکایت و پیگیری بشود تا بدانیم که اصل جریان چیست.
ایشان ادامه دادند: ما همانطور که در جریان حادثۀ جمعه خونین مبهوت شدیم، در حادثۀ حمله به کلانتری 16 هم مبهوت شدیم و با خود گفتیم که اینها چه کسانی هستند که این کارها را میکنند و کدام عقل پشت چنین اقداماتی قرار دارد؟! اینکه مقابل مسجد و جایی که نماز برگزار میشود چنین کارهایی انجام شود با کدام عقل و منطق همخوانی دارد؟! لذا ما در حادثۀ حمله به کلانتری 16 هم که هنوز صدای تیراندازی بلند بود بیانیه صادر کرده و از این مسائل اعلام برائت کردیم و آن را محکوم کردیم.
امامجمعه زاهدان تصریح کردند: همۀ مسئولان ردهبالا و پایین میدانند که راه ما راه جنگ و کشتار و درگیری نیست و این تهمت بههیچصورتی با مجموعۀ ما همخوانی ندارد که ما کوچکترین رضایتی از این اقدامات داشته باشیم. البته ما مسئول همۀ مردم نیستیم؛ بسیاری در خودِ منطقه هستند که نظر ما را قبول ندارند و میگویند شما در طول این مدت از گفتمان و گفتوگو جواب نگرفتهاید. ما نمیتوانیم نظر خودمان را بر کسی تحمیل کنیم اما معتقدیم بهترین نظر همین است و اگر همه آن را بپذیرند به نفع همه است و معتقدیم این نظریه یک روزی جواب میدهد و بر این باوریم که آن روز نزدیک است که نظریه گفتمان جواب بدهد.
ما به اصل اسلام و حقوق تمام انسانها میاندیشیم
مولانا عبدالحمید در ادامه گفتند: بعضی از عزیزان در بدنۀ نظام و دولت که با هم رفاقت و ارتباط داشتیم از انتقادهایی که داریم رنجیدهاند، اما اعتقاد ما این است که اگر کسی شفا میخواهد باید دوای تلخ را بنوشد. این حرفها حرف دشمن نیستند، بلکه حرفهای دلسوزانۀ هموطن و خیرخواه شماست. اگرچه در گذشته بیشتر در رابطه با تبعیض و مشکلاتی که اهلسنت داشتهاند صحبت شده است، اما مدتی است که بیان مسائل اهلسنت را کم کردهایم و روی مسائل ملی و منافع ملی صحبت میشود، زیرا منافع ملی متعلق به همه است.
ایشان تاکید کردند: صحبتهایی که اینجا میشوند در جهت خیرخواهی هستند. مسیر ما مسیر اعتدال است. ما مخالف سرسخت افراط و تفریط هستیم و معتقدیم سیرۀ آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم و سیرۀ صحابه و اهلبیت بر اعتدال و میانهروی است. ما به اصل اسلام و به همۀ مسلمانان و به اصل انسانیت و حقوق تمام انسانها میاندیشیم و دعای خیر ما برای بشریت و برای همۀ مسلمانان است. بارها گفتهایم که برای ما شیعه و سنی و مسلمان و غیرمسلمان مطرح نیست، برای ما انسانیت و حق و عدالت مطرح است. برای ما آزادیهای قانونی و بینالمللی و آزادیهای مشروع مطرح است. ما گناه را آزاد نمیدانیم. اکثر آزادیهایی که در دنیا وجود دارند ازقبیل آزادی بیان و قلم و اندیشه مشروع هستند و ما از همین آزادیها صحبت میکنیم و از قانون و حقوق دفاع میکنیم.
راهحل مشکلات کشور واگذاری کارها به اهلش است
مولانا عبدالحمید افزودند: مشکلات کشور و مردمِ ما زمانی حل میشوند که مسئولان بزرگوار ما به تغییرات تن بدهند. معتقدیم تا زمانی که کار به اهلش سپرده نشود مشکلات مردم ایران حل نمیشوند. ما میگوییم برای هر کاری اهل آن کار را پیدا کنید. در دانشگاههای دنیا برای هر رشتهای تعلیم جداگانه است. نظامیها دانشگاه مخصوص دارند و آموزش نظامی میبینند. ذهن نظامیان برای کار دیگری ساخته میشود و میتوانند برای همان کار و میدانی که آموزش دیدهاند موفق باشند و سیاستمداران برای میدان سیاست و پستهای سیاسی آموزش دیدهاند و در این میدان میتوانند موفق باشند.
ایشان تاکید کردند: باید برای هر کار و فنی اهل آن کار و فن را پیدا کنید و به نماز و دیانت فرد نگاه نکنید، بلکه به شایستگیاش نگاه کنید. اگر در کنار دلسوزی و شایستگی و لیاقت، دیانت هم داشت خوب است، اما اگر دیانت نداشت داشتن وجدان کاری مهمتر است. به اینکه این فرد ما را قبول دارد یا ندارد هم نگاه نکنید بلکه به این نگاه کنید که چه اندازه برای ملت مفید است و کارها پیش میروند. ممکن است بعضی از این کلمۀ بنده برنجند، اما معتقدم که نظامیها باید به کارهای نظامی مشغول باشند. علما باید به کارهای خودشان که درس و تدریس و فتوا است مشغول باشند. اگر غیرپزشک را بهعنوان رئیس علوم پزشکی تعیین کنید نمیتواند کار کند.
مولانا عبدالحمید تصریح کردند: اینها راههای برونرفت کشور از مشکلات هستند. ما باید از مشکلات عبور کنیم و راه برونرفت از مشکلات این است که با مردم بنشینید و به خواستههای مردم توجه کنید، زیرا مردم مشکلات را احساس میکنند و شما از طریق صحبت با مردم متوجه مشکلات میشوید.
مسائلی که علیه دارالعلوم زاهدان گفته میشوند تهمت هستند؛ مسیر دارالعلوم زاهدان «اعتدال» است
امامجمعه زاهدان در بخش دیگری از سخنانشان گفتند: مسیر دارالعلوم زاهدان که توسط حضرت علامه مولانا عبدالعزیز رحمهالله بنیانگذاری شده است، مسیر اعتدال و میانهروی است. علامه مولانا عبدالعزیز رحمهالله از شخصیتهای ممتاز جهان اسلام و انسان عاقل و متفکری بود. اساس دارالعلوم زاهدان بر این است که در آن برای انسانیت فکر میشود. ما بارها گفتهایم که دارالعلوم زاهدان فقط مدرسۀ اهلسنت نیست، بلکه مدرسۀ تمام مسلمانان است. این مدرسه تنها پایگاه مسلمانان نیست بلکه پایگاهی برای تمام انسانیت است که در آن فکر صحیح و درست میشود.
ایشان تصریح کردند: ما در این مدرسه با هر نوع فکر تندی برخورد کردهایم. سخنرانیهای علنی ما موجود هستند که به طلاب توصیه کردهایم وارد مسائل سیاسی نشوند بلکه فقط مشغول درس خودشان باشند. اگر اینجا راهپیمایی هم بوده مردم شهر بودهاند و طلاب همراه نبودهاند.
مدیر دارالعلوم زاهدان گفتند: فارغالتحصیلان ما در هر کشوری اعم از افغانستان و تاجیکستان و بلاد روسیه و دیگر مناطق برای کسی دردسر درست نکردهاند، بلکه بر مسیر اعتدال بودهاند و با افراطیون همراه نشدهاند. حالا بنده منکر نیستم که شاید یک فرد عصبی برود و با یک گروه تندرو همراه بشود و این مورد بسیار معدود است. لذا بعضی مسائل که علیه دارالعلوم زاهدان گفته میشوند.
امنیت مراسم مذهبی برادران شیعۀ ما تامین شود
مولانا عبدالحمید در پایان سخنانشان با اشاره به نزدیکشدن ماه محرم، بر لزوم «حفظ امنیت مراسم مذهبی برادران شیعه» تاکید کردند و گفتند: ماه محرم را در پیش داریم و عزیزان و برادران شیعۀ ما ممکن است مراسم عزاداری داشته باشند. همۀ مذاهب و اندیشهها و تفکرات باید آزادی داشته باشند. عزیزان شیعۀ ما در هر جای دنیا که بخواهند مراسم مذهبی برگزار کنند باید در امنیت کامل قرار داشته باشند.
ایشان تاکید کردند: توصیۀ ما در داخل کشور آن است که امنیت را برای این عزیزان فراهم کنند تا بتوانند مراسم خودشان را با آرامش و امنیت برگزار کنند. توصیۀ بنده به سایر کشورها نیز همین است که برادران و خواهران شیعۀ ما بتوانند با فکر راحت و احساس امنیت و آزادی مراسمهای مذهبی خودشان را برگزار کنند.