شیخالاسلام مولانا عبدالحمید با اشاره به نقش ویژه شوراهای حل اختلاف در حلوفصل منازعات، این شوراها را «از بهترین دستاوردهای قوۀ قضائیه» دانستند.
مولانا عبدالحمید در جلسهای که شامگاه شنبه 17 بهمن 1394 تحت عنوان «همایش منادیان صلح و سازش» در دفتر نهاد رهبری در امور اهلسنت سیستانوبلوچستان برگزار شد، اظهار داشتند: شوراهای حل اختلاف از بهترین دستاوردهای حاکمیت و قوۀ قضائیه هستند که برای ملت و مملکت مایۀ خیر و رحمتاند.
ایشان در ادامه افزودند: شوراهای حل اختلاف به برکت حضور علما، ریشسفیدان، متنفذین و تحصیلکردگان در سطح استان و حتی کشور در زمینۀ حلوفصل منازعات موفقیتهای چشمگیری داشتهاند، بهطوریکه قبل از آنکه پروندهها نزد محاکم قضایی بروند و حکم صادر شود، توسط قاضیهای محلی حلوفصل شده است که در اکثر موارد فیصلههای خوب و خداپسندانهای هم صورت گرفته است و بین طرفین صلح و مصالحه برقرار شده است. از فواید برقراری صلح آن است که رضایت طرفین حاصل میشود.
امام جمعه اهلسنت زاهدان به «فیصلههای شرعی و عرفی» اشاره کردند و گفتند: داوری شرعی و فیصلههای عرفی از قدیمالایام در بعضی مناطق وجود داشته است. شاید این موضوع در استان سیستانوبلوچستان به نسبت سایر مناطق کشور پررنگتر و حتی منحصر به فرد باشد. البته جا دارد از آیتالله سلیمانی، امام جمعه محترم زاهدان و همکاران ایشان تشکر کنم که در زمینۀ حلوفصل اختلافات تلاش میکنند.
ایشان در ادامه افزودند: این منطقه (استان سیستانوبلوچستان) ساختار قومی و قبیلهای دارد. ساختار قبیلهای در حل منازعات یک عیب دارد و یک حُسن؛ عیبش آن است که در درگیری بین دو قبیله ممکن است افراد بیگناه کشته شوند که این کار بسیار زشتی است و مربوط به دوران جاهلیت قبل از اسلام است. اما حُسن ساختار قبیلهای آن است که موجب تسریع در حلوفصل منازعات و اختلافات بین قبائل میشود؛ در این ساختار طرفین به فیصلۀ بزرگان قبیله احترام قائل میشوند که این موضوع باعث تسریع در روند صلح میگردد.
اختلاف و تفرقه ملتها را نابود میکند
شیخالاسلام مولانا عبدالحمید در ادامۀ سخنانشان به مذمت اختلاف و درگیری پرداختند و گفتند: اختلاف بدترین پدیدهای است که شیطان به آن امید بسته است. هیچ امری به اندازۀ اختلاف و تفرقه موجب تباهی و نابودی یک ملت نمیشود. در حدیث آمده است که اختلاف، دین و ایمان انسان را میتراشد و از بین میبرد. به همین خاطر است که حل اختلاف و ایجاد صلح و آشتی در نزد پروردگار بسیار ارزش دارد.
ایشان بر «مبارزه با علت» برای مقابله با اختلافات تاکید کردند و خاطرنشان ساختند: تمام اقداماتی که امروزه برای مقابله با منازعات و اختلافات صورت میگیرند، مبارزه با معلول است. درحالی که بهترین راه حل مشکلات و بحرانها در تمام دنیا مبارزه با علت است. تا زمانی که با علت مبارزه نشود، نهتنها معلول از بین نمیرود بلکه سبب افزایش معلول میشود.
مدیریت دارالعلوم زاهدان اظهار داشتند: دوری از قرآن و سنت مهمترین عامل اختلاف و نزاع است. اگر تقوا و خداترسی در جامعه حاکم شود اختلافات نیز کاهش یافته و بسیاری از مشکلات حل میشوند. به گمان بنده اختلافات و مشکلاتی که امروزه در جهان اسلام شاهد هستیم عذاب الهی است، زیرا مسلمانان طی قرون متمادی در غفلت بهسر برده و در عمل به دستورات شریعت کوتاهی کردهاند، لذا دشمنان توانستند توطئهها و برنامههای خود را در کشورهای اسلامی پیاده کنند.
مولانا عبدالحمید «توبه» و «بازگشت به قرآن و سنت» را تنها راهحل مشکلات و بحرانها دانستند.