مولانا عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان روز چهارشنبه (6 دی 1391) برای دیدار با علما و مردم شهرستان خاش و همچنین بازدید از برخی مدارس و مساجد اهل سنت این منطقه به این شهرستان سفر کرد.
مولانا عبدالحمید در میان راه، توقفی در دهستان “اسماعیل آباد” داشته و ضمن بازدید از مسجد جامع در حال ساخت این روستا، که با مساحتی نزدیک به 1800 متر ساخته خواهد شد، در جلسه ای که در صحن حوزه علمیه “دارالهدی” اسماعیل آباد و با حضور علما، معتمدین و بسیاری از مردم برگزار شد، به ایراد سخن پرداخت.
در ابتدای این جلسه مولوی عبدالمجید مرادزهی طی سخنانی ضمن تقدیر و تشکر از حضرت شیخ الاسلام، سفر ایشان به این منطقه را مایه افتخار مردم دانست و اظهار امیدواری کرد که این سفر موجبات تحول معنوی در رشد و شکوفایی در زمینه فعالیتهای دینی و اجتماعی و همچنین ایجاد انگیزه در بین علما جهت تلاش مضاعف و نیز رفع مشکلات و معضلات اجتماعی در منطقه را فراهم نماید.
مولانا عبدالحمید در جمع مردم اسماعیل آباد
شیخ الاسلام مولانا عبدالحمید در ابتدای سخنان خود در جمع باشکوه مردم اسماعیل آباد خاش، علمای مخلصی همچون “مولانا عبدالرحیم” و “مولانا عبدالواحد مرادزهی”- رحمهما الله-، مسئولین سابق مدرسه دینی دارالهدی اسماعیل آباد، و همچنین برگزاری جلسات فارغ التحصیلی و اعطای جوایز به حفاظ کلام الله مجید، با حضور علمای داخل و خارج استان به عنوان اولین جلسات از این قبیل در این روستا، و سنت حسنه قرار گرفتن این جلسات در تمام استان را از مهمترین دلایل شهرت روستای اسماعیل آباد خاش عنوان کرد.
مولانا عبدالحمید در ادامه به تشریح آیه «وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِّمَّن دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ» پرداخت و با اشاره به عظمت دین اسلام و ماندگاری این دین تا قیامت به عنوان دین حق، خاطرنشان کرد: خداوند به مسلمانان سرمایه بزرگی عنایت کرده است که دیگر ملتها با وجود برخورداری از امکانات فراوان و نعمتهای وسیع مادی از آن بی بهره اند. خداوند به مسلمانان نعمت دین، قرآن و پیامبر- صلی الله علیه وسلم- را ارزانی داشته است که سعادت و کامیابی دنیا و آخرت را برای آنها تضمین می کنند.
ایشان در تأئید این مطلب به حدیثی از آنحضرت- صلی الله علیه وسلم- اشاره نمود و گفت: پیامبر- صلی الله علیه وسلم- هنگامی که از غزوه حنین بازگشتند و غنائم بدست آمده را در میان مسلمانان تقسیم می کردند، بنا بر حکمت به برخی از صحابه بیشتر و به بعضی کمتر بخشیدند. همین امر موجب شد عده ای از جوانان انصار به آنحضرت- صلی الله علیه وسلم- اعتراض کنند. پیامبر اسلام در پاسخ آنها و در تحقیر ثروتهای مادی دنیا و اهمیت و ارزش دین چنین فرمود: ای انصار! آیا شما راضی نیستید که مردم با اموال، غنایم و شترها به خانه خود برگردند و شما همراه پیامبر خدا به خانه و دیار خود بازگردید؟ بدانید که پیامبر همیشه با شما خواهد بود و اگر مردم در مسیری حرکت کنند و شما در مسیر دیگری حرکت کنید حتما پیامبر با شما خواهد آمد. اینجا بود که همه انصار ندا سر دادند که ما راضی هستیم که با شما به خانه های خود برگردیم. زیرا انصار به خوبی می دانستند که دین و پیامبر سبب سعادت دنیا و آخرت آنهاست نه اموال فانی دنیا.
امام جمعه اهل سنت زاهدان ادامه داد و گفت: دین نعمتی با وفا است که در همه احوال همراه انسان است، اما مال و ثروت دنیا فقط در دنیا مورد استفاده قرار می گیرند، در حالی که دین اسلام پس از مرگ در قبر و روز حشر انسان را دستگیری می کنند. متأسفانه امروزه مردم از این نعمت بزرگ غافلند و به جای ذکر و یاد الله در خانه ها سخن از پول و ثروت و کشاورزی و دامداری در جریان است. مردم فکر می کنند دین فقط در فرائض خلاصه می شود و به دیگر شئونات زندگی کاری ندارد، اما این پنداری غلط است زیرا دین برای تمام امور زندگی مسلمان برنامه ریزی کرده است. وقتی انسان به سوی دین می آید چهره زندگی او عوض می شود؛ خانه، اداره، کشاورزی، دامداری و دیگر شغلها و امورات زندگی انسان با وجود دین رنگ و بوی معنوی به خود می گیرند. لذا چه زیباست که مردم رابطه خود را با الله درست کنند و همه اقشار جامعه دیندار شوند و مساجد پر از نمازگزار شده و در خانه ها قرآن خوانده شود. چون اطاعت و فرمانبرداری از اوامر الهی از اطاعت دیگران برتر و در اولویت قرار دارد.
ایشان در ادامه “بیماری اعتیاد” را تهدید بزرگی برای جامعه معرفی کرد و خاطرنشان نمود: اعتیاد سبب اصلی بسیاری از ناهنجاری های اجتماعی است که جامعه به آن مبتلا است. لذا مردم باید در جهت زدودن این بیماری مهلک تلاش کنند.
مولانا عبدالحمید ادامه داد: امروز دروغ، رشوه، رباخواری، خیانت در امانت، عدم رعایت حقوق دیگران از جمله همسر، خویشاوندان، همسایه ها، و نیز بی توجهی به نماز در جامعه شایع شده است که همه اینها فسق و فجور به شمار آمده و باعث ترویج بی دینی در جامعه می شوند. نباید فراموش کنیم که وقتی جامعه به بی دینی مبتلا شود با مخاطرات و مشکلات فراوانی مواجه می شود. در تاریخ مطالعه کنیم که چگونه امتهای صاحب نام در اثر بی دینی به هلاکت رسیده و با بلاهای زمینی و آسمانی مواجه شدند، و در مقابل ملّتهایی که دین خدا را محکم گرفته، به آن عمل کردند و در راه الله جان و مال خود را خرج کردند شکست ناپذیر شدند و به سعادت دنیا و آخرت نائل آمدند.
ایشان در ادامه خطاب به زنان و دختران گفت: زنان جامعه باید زنان و دختران صحابه کرام را الگوی خویش قرار دهند. زنان صحابه بسیار دیندار بودند، هنگام سحر به عبادت خدا مشغول بودند. آنها از پیامبر اکرم- صلی الله علیه وسلم- درخواست کردند که یک روز را برای تعلیم آنها اختصاص دهد. اگر ایمان تمام مردان امروز را جمع کنیم به اندازه ایمان یک زن صحابه نیز نخواهد شد. لذا زنان باید پوشش اسلامی را رعایت کنند و سحرخیز باشند و در خانه ها قرآن تلاوت کنند.
مولانا عبدالحمید در ادامه خاطرنشان کرد: برادرکشی و اینکه مسلمان در صدد کشتن برادر مسلمان خود باشد نوعی عذاب الهی است. شیطان- که دشمن انسان است- می خواهد به وسیله همین گناهان جامعه را دچار غضب الهی کند. لذا همه اقشار جامعه باید توبه کنند و به وسیله قرآن به تزکیه و اصلاح خویش بپردازند. جوانان، زنان و مردان، دانش آموزان و حتی چوپانان باید قرآن را بیاموزند و تلاوت کنند. فرزندان خود را به نماز امر کنیم و نگذاریم آن طور که در حدیث آمده است خانه های ما به قبرستان تبدیل شود. اگر چه خداوند متعال مهربان و توبه پذیر است، اما نباید فراموش کنیم که در کنار آن “شدید العقاب” نیز است. باید بدانیم تنها راه نجات رجوع به سوی الله تعالی است و تا زمانی که مسلمان تصمیم نگیرد در زندگی خود تغییری ایجاد کند هرگز تغییری در آن احساس نخواهد کرد.
مولانا عبدالحمید در جمع مردم خاش
شیخ الاسلام مولانا عبدالحمید پس از اتمام جلسه در روستای اسماعیل آباد، به شهرستان خاش تشریف برد. وی بعد از ظهر چهارشنبه در حوزه علمیه “مخزن العلوم” خاش با علماء و فعالان دینی این منطقه دیدار و ملاقات کرد و نماز مغرب را در مسجد جامع “الخلیل” این شهر که جمع کثیری از مردم مومن و دیندار خاش در آن تجمع کرده بودند، ادا نموده و پس از نماز مغرب در جمع مردم مومن این خطه سخنرانی نمود.
مولانا عبدالحمید با تلاوت آیه «یا أیها الذین امنوا ادخلوا فی السلم کافة» خاطرنشان کرد: بدترین حالت اجتماعی همان است که یک ملت راه و روش و فرهنگ خود را از دست داده و راه و روش دیگران را اختیار کند. لذا مسلمانان باید هویت اسلامی خویش را حفظ کنند و در مسیر اسلام و سنت پیامبر اکرم- صلی الله علیه وسلم- حرکت کنند. پیامبر اکرم- صلی الله علیه وسلم- چنان کلمه ای به بشریت آموخت که انسان ضعیف را قوی می کند، و انسان خاکی به وسیله این کلمه ارزش یافته و به آسمان وصل می شود. انسان مرده با این کلمه زنده و جاوید می شود. کلمه توحید همان کلمه ای است که وقتی خلفای راشدین و عشره مبشره و همه صحابه آن را خواندند به سیادت و سروری رسیدند. این کلمه حضرت ابوبکر را به جایگاهی رساند که حبیب پیامبر و دوست صمیمی او قرار گرفت، اما ابوجهل و ابولهب با نپذیرفتن این کلمه به ذلت و رسوایی دچار شدند، همان طور که فرعون سخن حضرت موسی را قبول نکرد و تا قیامت ملعون شد. این نتیجه نپذیرفتن سخن و نصیحت پیامبران و ناصحان است.
رئیس شورای هماهنگی مدارس دینی اهل سنت استان در ادامه افزود: پیروی از کلمه توحید و دین اسلام برده ها را به شاهی رساند و سرپیچی از آن شاهان را به بردگی مبتلا ساخت. خداوند متعال در قرآن به سعادتمندی صحابه در دنیا و آخرت اشاره نموده و می فرماید: «و لقد نصرکم الله ببدر و أنتم أذلة» که اشاره به عزت و شرف و بزرگی که صحابه در دنیا حاصل کردند دارد. آنان دو ابرقدرت زمان خود را سرنگون نموده و به سربلندی دنیا نائل آمدند. اما امروزه مسلمانان با وجود اینکه از همان آموزه ها بهره مند هستند، اما در چشم اهل دنیا حقیر و ضعیف شدند. مسلمانان امروز هویت و شخصیت خود را از دست داده اند، زیرا نسبت به دین بی توجه هستند. از اسلام دور شده و به هوا و هوس خویش روی آورده اند و گرویده پست و مقام شده و به منکرات و معاصی گرفتار شده اند، اما صحابه به شریعت عامل و به سنت و آموزه های زیبای پیامبر پایبند بودند. آنها هنگامی که به نماز می ایستادند همه چیز، جز خدا، را فراموش کرده و دلداده اسلام و پیامبر بودند.
امام جمعه اهل سنت زاهدان در ادامه با اشاره به آیه «إن العزة لله و لرسوله و للمؤمنین» خاطرنشان کرد: عزت از دست رفته مسلمانان به ایشان بازنخواهد گشت مگر اینکه مسلمانان به دین واقعی بازگردند و در آنها تحول و تغییر دینی و ایمانی ظاهر شود. امروز همان نسخه ای که صحابه از آن بهره بردند در دست ما قرار دارد؛ نه قرآن تغییر کرده است و نه تأثیر آن کم شده است. این همان نسخه ای است که خاکهای مکه و مدینه را به کیمیا تبدیل کرد و از آنجا عمر و ابوبکر و اهل بیت و دیگر صحابه- رضوان الله علیهم اجمعین- ظهور کردند. لذا تمام ممالک اسلامی به ویژه فلسطین اشغالی به مسلمانان بازنمی گردند مگر اینکه در مسلمانان تحول دینی و ایمانی ایجاد شود. امروزه مسلمانان باید از خود بپرسند چقدر به احکام اسلامی عمل کردند که منتظر تأثیر آن هستند؟ متأسفانه ما آنچه را که مایه عزت و آبادی دنیای ما بود ترک کردیم. لذا اگر ما مسلمانان بازگردیم و این آموزه های زیبا را در زندگی خود پیاده کنیم در دنیا و آخرت پیروز و سعادتمند خواهیم شد.
ایشان در ادامه به تاثیر منفی گناهان در زندگی و جامعه اشاره کرده و اظهار داشت: هر ملک و سرزمینی که در آنجا رباخواری شیوع یابد محکوم به تباهی است؛ بروز مشکلات در زمینه تجارت جهانی، شیوع بی حیایی در جهان، وجود سلاحهای مخرب و هسته ای که در اقیانوسها و خشکی ها سنگر گرفته اند، همه اینها در اثر گناهان و معاصی انسانهاست؛ «ظهر الفساد فی البر و البحر بما کسبت أیدی الناس» اگر پیامبر اکرم- صلی الله علیه وسلم- امروز در میان ما می بود حتما به ما توصیه می فرمود که تنها راه برون رفت از این اوضاع عمل به قرآن و سنت است.
ایشان در ادامه با اشاره به آیه «إن الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بأنفسهم» اذعان داشت: تا همت و اراده در میان اقشار مختلف جامعه پدیدار نشود وضعیت جامعه تغییر نخواهد کرد. لذا تعصب قومی را باید رها کنیم، زیرا همه ما مسلمان هستیم و تقسیمات قومی و قبیله ای، آن طور که قرآن بیان کرده، برای شناخت یکدیگر است. وحدت و یکپارچگی را حفظ کنیم. تمام اقشار جامعه باید نسبت به نزاعها و اختلافات قبیله ای احساس مسئولیت کرده و در راستای صلح و وحدت جامعه و اصلاح آن بکوشند.
مولانا عبدالحمید در بخش دیگری از سخنان خود، جنگهای قومی و قبیله ای و درگیری بین شیعه و سنی را “جنگهای کور” توصیف کرد و گفت: ما باید یکدیگر را تحمل کنیم. توصیه همیشگی ما این است که شیعه و سنی و تمام مذاهبی که خود را به اسلام نسبت می دهند، باید با یکدیگر تفاهم داشته باشند. اینکه شیعه و با سنی و یک مذهب با مذهبی دیگر درگیر باشد، اینها جنگهای کور هستند. ما علاوه از مشترکات اسلامی، منافع مشترک فراوانی با هم داریم.
ایشان در ادامه بر اهمیت “اخوت” و “امنیت” در جامعه تاکید کرد و اظهار داشت: اخوت و امنیت بسیار مهم و حیاتی است و اگر امنیت خدشه دار شود، همه ملت متضرر می شود. امروز همه ملت، اعم از مسئولین و غیره از اخوت و برادری سخن می گویند، اما مهم آن است که این اخوت و برادری عملی باشد. مراعات حقوق قانونی اهل سنت، خواسته همه اهل سنت است. شیعه و سنی ایرانی هستند. ایران نه فقط متعلق به شیعه است و نه تنها متعلق به سنی است، لذا نباید حقوق این دو گروه در کشور متفاوت باشد.
انحصار مدیریت استان در یک قوم، سیاست غلطی است که باید اصلاح شود
امام جمعه اهل سنت زاهدان در ادامه ضمن تاکید بر “مساوات در واگذاری مسئولیتها و مناصب” خاطرنشان کرد: اهل سنت و شیعه باید از حقوق مساوی برخوردار باشند. در استخدامها باید مساوات برقرار شود. اینکه مدیریت استان تنها در اختیار یک قوم باشد و یک فرد، با وجود صلاحیت و شایستگی، فقط به خاطر سنی بودن استخدام نشود، این بر خلاف مصلحت مملکت بوده و سیاست نادرست و غلطی است که باید اصلاح شود. باید شایستگان شیعه و سنی مورد اعتماد قرار گرفته و از آنها کار گرفته شود. از میان اهل سنت کسانی هستند که آرزوی خدمت در نیروهای مسلح را دارند. بسیاری از اهل سنت استان در جبهه های جنگ از خود رشادت نشان داده و از خاک و ناموس و وطن خود دفاع کرده و در این راه جان خود را از دست داده اند. اهل سنت ایران متشکل از قومیتهای مختلف شجاع ایران اند که استخدام آنها در نیروهای مسلح بسیار حیاتی و مهم است، لذا نباید بدون هیچ دلیل قانع کننده ای و به خاطر داشتن مذهبی خاص از استخدام محروم شوند؛ آنها هنوز هم آمادگی جانفشانی در این زمینه را دارند، اما از سوی دیگر انتظار دارند که بین آنها تفاوتی وجود نداشته باشد.
آزادی مذهبی و تعلیمی اهل سنت در کلان شهرها، انتظاری معقولانه و قانونی است
مولانا عبدالحمید همچنین با تاکید بر این نکته که “اهل سنت مخالف نا امنی، حملات انتحاری و راه بندانی است” گفت: ما در عین حال که خواستار امنیت و اخوت هستیم، انتظار داریم که آزادی مذهبی ما مراعات شود، و این خواسته تک تک جامعه اهل سنت است. انتظار ما آن است که برادران اهل سنت در شهرهای بزرگ کشور مثل اصفهان و دیگر شهرها آزادانه بتوانند نماز بخوانند و به تعلیم فرزندان خود مشغول باشند. این انتظار کاملا معقولانه و قانونی است. اینکه اهل سنت بتواند در هر شهری که نیاز دارد مسجد بسازد و نماز جمعه و نماز عید بخواند و از آزادی کامل برخوردار باشد، انتظاری کاملا قانونی بوده و خواسته ای زیاده خواهانه نیست. ما معتقدیم که حق مردم باید رعایت شود و کسی به خاطر مذهب از حقوقش محروم نشود، زیرا رعایت حقوق ملت باعث اتحاد و نزدیکی ما می شود.
هیچ کس نباید اختلافات سیاسی کشور را به اختلافات صحابه تشبیه دهد
مولانا عبدالحمید در ادامه خواستار “حفظ حرمت مقدسات اهل سنت” شد و خاطرنشان کرد: اخیراً یکی از مقامات، جریان سیاسی 88 را به اختلاف صحابه در دوران خلافت حضرت علی- رضی الله عنه- تشبیه داده و نام حضرت طلحه و زبیر- رضی الله عنهما- را به میان آورده است که مایه نگرانی اهل سنت شده است. ما انتظار داریم که حرمت صحابه رعایت شده و مقدسات ما حفظ شود. این چیز برای ما بسیار مهم و حیاتی است. ما بارها به مسئولین هشدار دادیم و الان هم تذکر می دهیم که هیچ کس نباید اختلافات سیاسی کشور را به اختلافات صحابه تشبیه دهد. زیرا ما در این کشور هیچ کسی را ندیده ایم که بوی حضرت علی و حضرت حسن و حسین را بدهد، و همچنین کسی را ندیده ایم که بوی ابوبکر و عمر و طلحه و زبیر را بدهد. لذا نباید در این جریانات افرادی را به حضرت علی و افرادی را به حضرت طلحه و زبیر تشبیه دهیم. این تشبیهات مایه جریحه دار شدن اعتقادات اهل سنت می شود، زیرا اهل سنت به همه صحابه اعم از طلحه و زبیر و اهل بیت احترام قایل است. اگر فردی در کشور حرمت صحابه و اعتقادات اهل سنت را مراعات نکند، معمولا به مسئولین شکایت می شود، اما اگر این اقدام از سوی یکی از مسئولین صورت گیرد باید نزد چه کسی شکایت کرد؟ لذا حرمت صحابه و اهل بیت باید حفظ شود. ما به هیچ اهل سنتی اجازه توهین به معتقدات شیعه را نمی دهیم، و متقابلا همین انتظار را از برادران شیعه داریم.
سخنرانی مولانا در مسجد روستای “بیلری”
مولانا عبدالحمید، صبح پنجشنبه (7 دی) شهرستان خاش را به مقصد روستای “بیلری” از توابع پشت کوه خاش ترک کرد.
ایشان در سخنانی در جمع مردم دین دوست و خونگرم روستای بیلری، با تلاوت آیه «وَمَن يَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَاهِيمَ إِلاَّ مَن سَفِهَ نَفْسَهُ وَلَقَدِ اصْطَفَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا وَإِنَّهُ فِي الآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ» [بقره: 130] حضرت ابراهیم را از جمله انسانهای والامقامی معرفی کرد که خداوند او را برای براندازی شرک و بت پرستی و دعوت انسانها به سوی توحید و خداپرستی به پیامبری مبعوث گردانید و حضرت ابراهیم نیز پرچم توحید را بلند کرده و انسانها را به سوی لا إله إلا الله دعوت داد.
مولانا عبدالحمید “عقیده یکتاپرستی و توحید” را “محور عقائد اسلامی” برشمرد و خاطرنشان کرد: همه انسانها در مقابل قدرت الله تعالی عاجز و ناتوانند و اگر الله تعالی بخواهد چیزی را نابود گرداند، هیچ قدرتی نمی تواند مانع شود.
ایشان با استناد به آیه 130 سوره بقره، کسانی که از دین ابراهیمی و عقیده توحید رویگردانی می کنند را “انسانهایی سفیه و نادان” توصیف کرد و تمام کسانی که از معرفت الهی بی نصیب بوده و فقط در مورد دنیا و علوم مادی دارای اطلاع و آگاهی هستند را در این توصیف قرآنی شامل گردانید.
امام جمعه اهل سنت زاهدان در ادامه با بیان این مطلب که “هدف اصلی زندگی هر انسان عبادت و بندگی خداست”، حضرت ابراهیم را نمونه بارزی از تسلیم شدن در مقابل دستورات الهی دانست و گفت: حضرت ابراهیم همواره تسلیم دستورات خدا بود. زمانی که خداوند متعال خطاب به ابراهیم دستور می دهد و می فرماید: «أسلم» حضرت ابراهیم بلافاصله و با کمال فروتنی جواب می دهد: «أسلمتُ لرب العالمین» و حضرت اسماعیل نیز که در خانه پیامبری رشد کرده و تربیت یافته بود، وقتی دستور ذبح او از سوی پروردگار صادر می شود و حضرت ابراهیم در این مورد با او مشورت می کند، بدون هیچ درنگی می فرماید: «یا ابت افعل ما تؤمر ستجدنی إن شاء الله من الصابرین» این بندگان الهی تا این اندازه تسلیم دستورات پروردگار بودند. اما امروزه ما مسلمانان به دستورات خداوند بی توجهی نشان می دهیم و نماز که ستون دین است و خداوند متعال نیز بسیار بر آن تأکید فرموده، و نیز دیگر احکام مهم اسلامی را به آسانی قضا می کنیم.
سخنرانی مولانا در روستای “گورچان” پشت کوه خاش
پس از اتمام سخنرانی در مسجد روستای “بیلری”، مولانا عبدالحمید برای دیدار مردم روستای “گورچان” به این روستا رفت.
مولانا عبدالحمید طی سخنانی در جمع مردم که شامل علماء، ریش سفیدان، معتمدین، جوانان و طلاب منطقه پشت کوه خاش بود، حضور در چنین محافل دینی و معنوی را مایه خرسندی و توفیقی از جانب پروردگار متعال دانست و در ادامه به برخی از نعمتهای الهی بر بندگان اشاره کرد و گفت: خداوند متعال در آیات متعددی، نعمتهای خود بر بندگان را یادآوری کرده و از بندگان نیز می خواهد که این نعمتها را به یاد بیاورند؛ «يَا أَيُّهَا النَّاسُ اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ» ای مردم نعمتهای خدا بر بندگان را یادآوری کنید. خداوند متعال در بیان نعمتهای بیکرانه خویش بر بندگانش می فرماید: «هَلْ مِنْ خَالِقٍ غَيْرُ اللَّهِ يَرْزُقُكُم مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ» آیا شما خالقی غیر از الله دارید که از زمین و آسمان به شما رزق دهد؟ کشاورزان و دامداران مفهوم این آیه را بهتر درک می کنند. رزق آسمان برف و باران هستند که سبب به وجود آمدن آبهای زیرزمینی و چشمه ها می شوند. خداوند از آسمان به مقدار نیاز بشر باران و برف فرو می ریزد و چنانچه بیشتر از این مقدار برف و باران ببارد زندگی و امکانات بشر را از بین می برد.
مولانا عبدالحمید با بیان اینکه خداوند متعال در این آیه به دو نعمت مهم، یعنی “خلقت” و “رزق و روزی” تاکید کرده است، خاطرنشان کرد: از آنجایی که فطرت بشری به گونه ای است که همواره ممنون کسی است که به او زندگی بخشیده و نیز شکم او را سیر می گرداند و به او احسان می کند. لذا خداوند متعال نیز این دو نعمت را در این آیه ذکر می فرماید. خداوند در این آیه ابتدا خلقت بشر را مورد تذکره قرار می دهد که اعضاء و جوارح بدن؛ دست، پا، گوش، بینی، قلب و بزرگترین نعمت که “عقل” است را به انسان عطاء کردیم. اگر یکی از این اعضاء به مشکل دچار شود و عمل نکند، به عنوان مثال اگر عقل انسان مختل شود انسان دچار مصیبت بزرگی می شود که چه بسا هزینه های بسیار هم جبران این خسارت بزرگ را نکند.
ایشان در ادامه افزود: دومین نعمتی که خداوند آن را به انسانها متذکر می شود، نعمت رزق و روزی است. آب، هوا، زراعت و تمام نعمتهای آفاقی از جمله نفت و گاز و غیره همه لطف و احسان پروردگار بر بشر هستند. خداوند متعال در بدو تولد، فرزند را توسط شیر مادر روزی داده، و پس از آن نیز به انسان روزی عنایت کرده و او را صاحب مال و ثروت می گرداند. خداوند متعال خطاب به انسانها می فرماید: «هو الذی خلق لکم ما فی الارض جمیعا» تمام موجودات روی زمین برای نفعرسانی بشر خلق شده اند؛ ماه و خورشید و ستارگان و دیگر مخلوقات به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به انسان نفع و سود می رسانند.
مولانا عبدالحمید سپس به اهمیت و عظمت نعمتهای معنوی اشاره کرده و با تلاوت آیات ابتدایی سوره “الرحمن” خاطرنشان کرد: خداوند متعال بنا بر لطف و رحمتش، انسان را خلق کرد و به او قدرت تکلم و بیان عنایت فرمود و نعمتهای معنوی دیگری مانند «قرآن» را به او عطاء فرمود که اگر انسانها از آن فرمانبرداری کنند بر تمام قدرتهای جهان غالب می شوند، همه موجودات در راستای نفع رساندن او حرکت می کنند، ولی اگر انسان تمّرد و سرکشی کند نعمتها به نقمت تبدیل شده، باد و باران سرکشی کرده و به طوفانهای خشمگین تبدیل می شوند و به انسانها خسارات فراوانی وارد می کنند.
ایشان نافرمانی پروردگار را “خلاف عقل” دانست و گفت: اگر انسان به عقل خود مراجعه کند و اندکی بیندیشد به این نتیجه می رسد که وقتی خالق انسان، به او دستور می دهد که الله را پرستش کند، ولی او سرپیچی می کند، این چیز خلاف عقل و منطق است.
مولانا عبدالحمید در پایان سخنان خود در جمع مردم پشت کوه خاش، ضمن تاکید همگان بر پایبندی به نماز، پرداخت زکات و عبادت و بندگی پروردگار، مردم را به رعایت حقوق انسانها توصیه نمود و خاطرنشان کرد: خدمت پدر و مادر بزرگترین عبادت است و سبب ورود انسان به بهشت می شود. حق خویشاوندان را ادا کنید. صله رحم از مسائل مهم دین اسلام است. با مردم خوش اخلاق باشید و با احترام با آنها برخورد کنید. اگر کسی به شما ناسزا گفت صبر کنید و در صدد انتقام بر نیایید، زیرا کمال و ارزش در عفو و گذشت است. از تعصب فامیلی پرهیز کنید و به نزاع های قبیله ای دامن نزنید. انسانهای فقیر و مستمندان را دستگیری کنید تا خداوند در سختی ها شما را نصرت کند.
